In Nederland worden alle kinderen gevaccineerd volgens het Rijksvaccinatieprogramma uitgevoerd door het RIVM. Of een vaccinatie wordt opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma hangt van de mate waarop de infectie voorkomt, de effectiviteit van het vaccin, de verwachte voordelen voor de volksgezondheid en de kosten. Er zijn echter ook vaccinaties die niet in het rijksvaccinatieprogramma zitten en die wel bescherming kunnen geven aan individuele personen. Deze extra vaccinaties worden hieronder beschreven.
Waterpokken en Gordelroos
Waterpokken is een zeer besmettelijke ziekte die vooral bij kinderen voorkomt. Het wordt veroorzaakt door een virus. Bijna alle kinderen die in Nederland opgroeien hebben vóór de leeftijd van 6 jaar waterpokken gehad. De waterpokken begint met lichte koorts en wat hangerigheid. Na 1-2 dagen komen er kleine rode bultjes en later blaasjes op de huid. Dit kan erg jeuken. Na een paar dagen drogen de blaasjes op en worden het korstjes. Soms kunnen de blaasjes littekens achter laten. De waterpokken bij kinderen verloopt meestal mild. Bij volwassenen, bij mensen die een afweerstoornis hebben of zwangere vrouwen kan de waterpokken ernstig verlopen met een longontsteking of hersenontsteking. Daarom is het goed te weten of je wel of niet de waterpokken gehad hebt. Er is een vaccinatie tegen waterpokken (Provarivax®). In Nederland worden kinderen niet via het rijksvaccinatieprogramma ingeënt tegen de waterpokken omdat de ziekte bij kinderen meestal mild verloopt en het een goede bescherming geeft tegen het waterpokkenvirus in je verdere leven. In andere landen wordt de vaccinatie soms wel aanbevolen. In Nederland geven we de vaccinatie alleen aan volwassenen die eerder de waterpokken niet gehad hebben en die werken met kinderen. Maar de vaccinatie kan ook gegeven worden op eigen verzoek. Na vaccinatie is het belangrijk om de eerste 6 weken nauw contact met zwangeren en mensen met een immuunstoornis te vermijden. De vaccinatie mag NIET gegeven worden aan zwangere vrouwen. Bent u zwanger, hebt u zelf geen waterpokken gehad in uw leven, en hebt u contact gehad met een kind met de waterpokken? Neem dan zo spoedig mogelijk contact op met uw huisarts, verloskundige of gynaecoloog.
De meeste mensen krijgen de waterpokken maar eenmaal in hun leven. Wel kan het waterpokkenvirus gordelroos veroorzaken bij mensen die al eerder de waterpokken hebben gehad. Er blijft namelijk altijd wat virus achter in het lichaam. Gordelroos geeft, net als de waterpokken, ook kleine blaasjes maar deze blaasjes zitten maar op een kant van het lichaam. Deze blaasjes kunnen heel pijnlijk zijn en het vocht in de blaasjes is besmettelijk. Mensen die ouder zijn dan 60 jaar en mensen met een verminderde weerstand hebben een verhoogd risico op gordelroos. Jaarlijks bezoeken circa 88.000 mensen de huisarts vanwege een gordelroosepisode. In ongeveer 5% van de gevallen is sprake van pijn die langer dan drie maanden aanhoudt. De kans op langdurige pijn neemt toe met de leeftijd. Er is een vaccinatie tegen gordelroos (Shingrix®). De vaccinatie tegen gordelroos bestaat uit twee inentingen. De tweede vaccinatie volgt 2 – 6 maanden na de eerste. Helaas is het vaccin nog altijd heel moeilijk verkrijgbaar. Wil u het vaccin graag hebben? Neem dan telefonisch contact op met de vaccinatiepoli voor meer informatie over de levertijd.
HPV / Gadasil 9
Het HPV (Humaan Papillomavirus)-vaccin is een relatief nieuw vaccin. Het is nu ongeveer 10 jaar in gebruik. Dit vaccin wordt gebruikt ter bescherming tegen het HPV-virus. Het HPV-virus kan baarmoederhalskanker veroorzaken, maar ook kanker in de vagina, schaamlippen, anus, penis, mondholte, keel en slokdarm. Na vaccinatie is de kans op baarmoederhalskanker door HPV met 70-80% afgenomen. HPV krijg je door seksueel contact met iemand die HPV heeft. Ook door het aanraken van de penis of vagina en door orale seks kan HPV worden overgedragen. Zowel mannen als vrouwen kunnen HPV oplopen. Sinds 2009 krijgen meisjes in het jaar dat ze 13 worden een uitnodiging. Omdat het HPV-vaccin ook bescherming geeft tegen andere soorten kanker, hebben ook jongens voordeel bij het HPV-vaccins. Uit onderzoek is gebleken dat voor meisje en jongens tot 15 jaar oud, twee vaccinaties al voldoende zijn voor de opbouw van goede langdurige bescherming. Voor meisjes en jongens vanaf 15 jaar oud kan een goede bescherming nog niet gegarandeerd worden na twee prikken. Voor hen wordt drie prikken geadviseerd. Het HPV vaccin dat aangeboden wordt via het rijksvaccinatieprogramma beschermt tegen de twee meest voorkomende typen van het HPV virus: type 16 en 18. Op de vaccinatiepoli LUMC bieden wij een vaccin aan dat bescherming geeft tegen negen verschillende typen virus. Dit vaccin beschermt ook tegen genitale wratten. Omdat je niet weet wanneer je besmet bent met het HPV virus, kan het nog steeds zinvol zijn om je te vaccineren tegen HPV ook als je al seks gehad hebt. In principe bieden wij het HPV vaccin aan tot een leeftijd van 26 jaar aan. Wij raden het vaccin met name aan voor vrouwen die medicijnen krijgen waardoor ze een verminderde afweer hebben. Bijvoorbeeld bij medicatie voor de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa or reuma. Deze vrouwen hebben een grotere kans op baarmoederhalskanker.
Rotavirus / Rotarix®
Een infectie met het rotavirus veroorzaakt een ontsteking aan maag en darmen. Vooral jonge kinderen (6 maanden tot 24 maanden) zijn kwetsbaar voor het rotavirus en kunnen daardoor heftige diarree krijgen. Soms worden jonge kinderen opgenomen in het ziekenhuis om vocht toe te dienen. Er is een vaccinatie beschikbaar, deze wordt gegeven via druppeltjes in de mond. In Nederland wordt vanaf 1 juni 2020 het rotavirus vaccin aangeboden aan kinderen die het meest risico lopen (te vroeg geboren of te laag geboortegewicht) via het Rijksvaccinatieprogramma. Dus niet elk kind ontvangt een vaccinatie. Een vaccinatie tegen het rotavirus garandeert niet dat uw kind helemaal geen rotavirusinfectie meer krijgt, maar de kans dat uw kind er erg ziek van wordt is wel kleiner. Rotavirusvaccinatie is geregistreerd voor baby’s tussen de 6 en 24 of 32 weken oud (afhankelijk van het vaccin). Het is belangrijk dat de eerste vaccinatie – het zijn er in totaal twee of drie – wordt gegeven vóór de leeftijd van 12 weken. Het rotavirusvaccin kan ook worden gegeven aan te vroeg geboren baby’s. Het vaccin is verkrijgbaar op de vaccinatiepoli LUMC.
DKTP Kinkhoest / Boostrix®-polio
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen. Het is vooral gevaarlijk voor baby’s die niet of onvolledig zijn ingeënt. Bij volwassenen verloopt kinkhoest minder ernstig. Kinkhoestvaccinatie maakt al sinds 1957 deel uit van het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland. Daardoor is het aantal kinkhoestgevallen drastisch afgenomen. Maar de afgelopen 20 jaar komt kinkhoest weer vaker voor, zowel bij volwassenen als bij baby’s. Vanaf 16 december 2019 krijgen alle zwangere vrouwen een kinkhoestvaccinatie aangeboden. Op deze manier worden baby’s het best beschermd tot ze oud genoeg zijn om zelf volledig gevaccineerd te zijn. De vaccinatie wordt gegeven vanaf de 22e week van de zwangerschap en heet daarom 22 wekenprik. Mensen die werken met kinderen jonger dan 6 maanden worden aangeraden een vaccinatie te overwegen. Dit om de nog onvolledig gevaccineerde jonge kinderen te beschermen die aan hun professionele zorg zijn toevertrouwd. Ook op de vaccinatiepoli bieden we de DKTP prik aan voor zwangere vrouwen of mensen die werken met jonge kinderen.
Meningokokken B / Bexsero®
Meningokokkenziekte is een verzamelnaam voor ziekten die worden veroorzaakt door een bacterie, de meningokok. De bacterie is van mens op mens overdraagbaar. De bacterie bevindt zich gewoonlijk in de neusholte van gezonde mensen zonder ziekteverschijnselen te veroorzaken. Als deze bacterie in de bloedbaan of in het zenuwstelsel komt kan het ernstige ziektebeelden geven zoals bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking. Er zijn verschillende typen meningokokken waarvan in Nederland voornamelijk B, C, W en Y voorkomen. Meningokokken B komt vooral voor bij kinderen jonger dan 5 jaar. In het rijksvaccinatieprogramma worden kinderen van 14 maanden vanaf mei 2018 en van 14 jaar sinds 2019 gevaccineerd tegen meningokokken ACWY. De meningokokken B vaccinatie wordt niet aangeboden. Vanaf de leeftijd van 2 maanden kan een kind worden ingeënt tegen meningokokken B. er zijn meerdere vaccinaties nodig voor een goede bescherming. De vaccinatie is verkrijgbaar via de vaccinatiepoli LUMC, neem contact met ons op als u meer informatie wilt.